Mazurkiewicz Władysław (1887–1963), prawnik, dyplomata. Ur. 31 I w Warszawie, był synem Jana, adwokata, i Michaliny z Piotrowskich, bratem Stefana (zob.) Brał udział w strajku szkolnym w Królestwie. W l. 1906/7 studiował prawo na UJ, a następnie na uniwersytecie w Moskwie. W okresie 3 VIII 1910 – 20 V 1913 M. pracował w sądzie, awansując stopniowo na asesora prokuratury. Po wybuchu pierwszej wojny światowej wstąpił do Stronnictwa Narodowego, czynnie zajmując się jego sprawami organizacyjnymi i programowymi. Był współzałożycielem Klubu Nauk Politycznych. Interesował się także zagadnieniami gospodarki miejskiej i w r. 1915 wydał Zbiór przepisów sanitarnych m. Warszawy. W r. 1916 M. wszedł w skład Wydziału Rejestracji Strat Wojennych przy Radzie Głównej Opiekuńczej; zastępował kierownika Wydziału K. Olszowskiego, uczestniczył też w pracach miejskich komisji szacunkowych. W r. 1917 ukazała się jego praca Zasady indemnizacji strat wojennych w ich rozwoju historycznym (opublikowana przez Wydział jako t. IV wydawnictwa „Likwidacja skutków wojny w dziedzinie stosunków prawnych i ekonomicznych w Polsce”). W dn. 10 II 1917 M. został referentem prawnym, potem prawno-politycznym w Departamencie Spraw Politycznych Tymczasowej Rady Stanu; wszedł w skład Biura Departamentu i Komisji do Spraw Jeńców działającej przy Departamencie. W drugiej połowie t. r. M. objął stanowisko sekretarza Komisji, która odgrywała bardzo istotną rolę w repatriacji Polaków-jeńców wojennych i uchodźców powracających z Rosji. Z chwilą powstania (23 I 1918) Departamentu Stanu rządu Rady Regencyjnej M. zajął w nim stanowisko naczelnika Wydziału Ogólno-Politycznego i Opieki Konsularnej. Jednocześnie prowadził prace Referatu Prawno-Politycznego i opracował m. in. projekt deklaracji rządu J. Kucharzewskiego oraz memoriału w sprawie udziału delegacji Król. Pol. w rokowaniach w Brześciu Litewskim nad traktatem pokojowym, memoriał do rządu Austro-Węgier, projekt odezwy w sprawie zwołania Rady Stanu Król. Pol., referat o plebiscycie na kresach wschodnich. M. wchodził także w skład referatu do spraw jeńców i internowanych; opracował m. in. (wraz z K. Kasperowiczem) memoriał w sprawie zwolnienia z niewoli jeńców polskich, złożony następnie przez J. Kucharzewskiego rządom niemieckiemu i austro-węgierskiemu.

W dn. 1 VII 1918 M. został przeniesiony do Departamentu Administracyjnego, a 17 XI przeszedł do Min. Spraw Zagranicznych (wówczas – Zewnętrznych, MSZ). W MSZ był kolejno kierownikiem Sekcji Konsularnej Wydziału Prezydialno-Personalnego, a następnie naczelnikiem Wydziału Prezydialnego. W dn. 25 II 1921 mianowany radcą Poselstwa RP w Rio de Janeiro, 1 IV 1922 powierzono mu obowiązki chargé d’affaires Poselstwa Polskiego w Buenos Aires. W sierpniu t. r. otrzymał także stanowisko chargé d’affaires przy rządach Chile, Paragwaju i Urugwaju (z siedzibą w Buenos Aires); był w tych krajach drugim, po pośle K. Orłowskim, przedstawicielem dyplomatycznym odrodzonego państwa polskiego. W dn. 18 V 1925 M. został mianowany posłem nadzwycz. i ministrem pełnomocnym RP w Argentynie, a dn. 28 IX t. r. również w Chile, Paragwaju i Urugwaju – nadal z siedzibą w Buenos Aires; od dn. 9 VII 1929 kompetencje terytorialne Poselstwa w Argentynie objęły także Peru. Dn. 24 VI 1935 otrzymał nominację na posła nadzwycz. i ministra pełnomocnego RP w Ekwadorze i Boliwii; z chwilą wręczenia listów uwierzytelniających prezydentowi Boliwii interesy Polski w tym kraju przestało reprezentować poselstwo francuskie w La Paz. M-owi powierzano także misje specjalne w krajach Ameryki Południowej, np. w r. 1930 reprezentował Polskę na obchodach stulecia niepodległości Urugwaju, jako obserwator uczestniczył w konferencjach panamerykańskich, np. w r. 1934 w Montevideo. Główne kierunki działalności M-a stanowiły: pomoc dla emigrantów polskich w Ameryce Południowej i rozwój handlu Polski z krajami tej strefy, z którymi bilans wymiany handlowej kształtował się dotychczas dla Polski ujemnie. W czasie jego urzędowania obroty handlowe Polski z Argentyną poważnie wzrosły (udział Polski w imporcie Argentyny wzrósł z 0,5% w r. 1934 do 1,4% w r. 1936), a saldo obrotów stało się w r. 1935 dodatnie dla Polski. Organizowano Izbę Handlową Polsko-Argentyńską w Buenos Aires; M. wypowiadał się za zawarciem umowy handlowej z Argentyną; opublikował też pracę El comercio polaco-argentino (Buenos Aires). Podniósł się także poważnie eksport polski do Urugwaju.

Dn. 30 IV 1936 M. został odwołany z placówki w Argentynie, Paragwaju, Urugwaju i Chile, a 22 VII 1936 w Ekwadorze i Peru. Opuścił wkrótce służbę zagraniczną. Był odznaczony m. in. Orderem Polonia Restituta III kl. i chilijskim Orderem All Merito II i III kl. Zmarł na emigracji w Montevideo w końcu stycznia 1963. Żonaty był (od r. 1922) z Nieves Ramos Montero, córką urugwajskiego dyplomaty Ramosa Montero.

Album sterników nawy państwa polskiego w pierwszem dziesięcioleciu niepodległości, W. 1939 s. 256, 257 (fot.); Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Rocznik Polonii, Londyn 1956–7 s. 283, 1958–9 s. 343; Rocznik Służby Zagranicznej RP, W. 1932–7; Who’s Who in Central and East Europe 1933/4, Zurich 1935; toż, 1935/6, Zurich 1937; Współcześni polscy działacze polityczni, Pod red. B. Jankowskiego i Z. Lewartowicza, W. 1919 s. 42; – Hulewicz J., Studia wyższe młodzieży z zaboru rosyjskiego w uczelniach galicyjskich w l. 1905–1914, Zesz. Nauk. UJ. T. 16, Historia, Z. 3, Kr. 1958 s. 286; – Prace Departamentów i biur TRS Królestwa Polskiego…, W. 1918 s. 16, 72; – „Dzien. Pol. i Dzien. Żołnierza” (Londyn) 1963 nr 24 (nekrolog, nie podaje daty dziennej zgonu); – AAN: Gabinet Cywilny Rady Regencyjnej, sygn. 241 k. 5–11, Kancelaria Cywilna Naczelnika Państwa, sygn. 13 k. 17, sygn. 74 k. 91, Min. Spraw Zagran. sygn. 343 k. 5, 32–36, 56–58, sygn. 344 k. 16–17, 20, 22–23, 25–26, 30, 32, 34, 37, sygn. 367 k. 22–23, 25–26, 43–44, 48, sygn. 368 k. 20, 23, sygn. 401 k. 10, 14, 25–26, sygn. 737 k. 26–29, 31, 36–37, sygn. 743 k. 15, 17–19, sygn. 863, k. 9, 27–29, 59, 78, sygn. 3351 k. 1, sygn. 3352 k. 38–54, sygn. 3407 k. 1–2, sygn. 3408 k. 2–4, sygn. 3411 k. 1–3, sygn. 3419 k. 1–3, 11, 20, sygn. 3420 k. 9, 11, sygn. 12478, Prezydium Rady Ministrów, cz. II sygn. 10 k. 10, sygn. 103, cz. VIII, karta ewid.: MSZ nr 189, Rada Główna Opiekuńcza (52/I), sygn. 1286 k. 22, sygn. 1293 k. 17, 18–23, 49, 62–66, Tymczasowa Rada Stanu sygn. 83 k. 8, 32.

Andrzej Piber